Żyrant to inaczej poręczyciel. Jego rola polega na poręczeniu kredytu lub pożyczki. Niesie to ze sobą pewne obowiązki i nie może zostać nim każdy. Kto może być poręczycielem i jakie są wady oraz zalety takiego rozwiązania?
Jak znaleźć poręczyciela – kim jest żyrant
Żyrant jest nazwą potoczną poręczyciela kredytu. Jest to osoba, która odpowiada wraz z kredytobiorcą za zaciągnięte zobowiązania i potwierdza swoją osobą, że kredytobiorca jest godny zaufania. W przypadku niewywiązywania się pożyczkobiorcy ze swoich obowiązków spłaty, to na poręczyciela spada rola spłaty długu.
Poręczenie kredytu jest jedną z form zabezpieczenia. Banki lub inne instytucje wymagają go, by ograniczyć ryzyko związane z udzielanym finansowaniem. Zgodnie z art. 876 Kodeksu cywilnego, oświadczenie poręczyciela powinno zostać złożone na piśmie. W pewnych sytuacjach poręczenie może być wymogiem koniecznym, w innych – może zwiększyć szanse na otrzymanie kredytu czy dofinansowania lub pomóc w otrzymaniu lepszych warunków.
Kto może być poręczycielem?
Wymagania dotyczące poręczycieli są podobne do wymagań wobec osób chcących wziąć kredyt czy pożyczkę. Żyrant musi być osobą pełnoletnią, mieć pełną zdolność do czynności prawnych oraz powinien posiadać odpowiednią zdolność kredytową. Instytucje sprawdzają rejestry takie jak BIK, by potwierdzić status poręczyciela. Przyszły żyrant nie może mieć zatem zaległości w spłatach swoich zobowiązań. Najlepiej, gdy kandydat na żyranta ma stałą sytuację zawodową i osiąga stabilne przychody. W praktyce najczęściej żyrantami zostają członkowie rodziny, bliskie osoby.
Niektóre instytucje mogą mieć dodatkowe wymogi dotyczące osoby poręczającej. Dochody pochodzące z emerytury czy własnej działalności gospodarczej żyranta, mogą nie być akceptowane. Ważnym czynnikiem na który patrzą banki jest także wiek poręczyciela oraz rodzaj pokrewieństwa z osobą chcącą zaciągnąć kredyt.
Kto może być poręczycielem dotacji z urzędu pracy? W przypadku dotacji urzędowych na rozpoczęcie działalności gospodarczej wymogiem jej uzyskania jest zabezpieczenie. Jedną z najczęściej wybieranych form zabezpieczenia jest poręczenie. Należy jedynie sprawdzić czy urząd pracy ogłaszający nabór, wymienia taką formę zabezpieczenia zwrotu dofinansowania jako dostępną.
Każdy urząd może określić szczegółowe warunki naboru. Poręczenie może odbyć się na zasadach umowy cywilno prawnej jak również poręczenia wekslowego, gdzie poręczyciel odpowiada za zapłatę weksla w takim samym stopniu jak osoba która dotację otrzyma.
Najczęstszymi warunkami aby być poręczycielem dotacji z urzędu pracy w 2022 to:
- osoba powinna być zatrudniona na umowę o pracę na czas nieokreślony,
- firma w której pracuje, nie może być w stanie upadłości i likwidacji ,
- może to być osoba prowadząca działalność gospodarczą, która spełnia określone warunki nakreślone przez urząd pracy (np. konieczne może być okazanie zaświadczeń o niezaleganiu z opłatami ZUS i US),
- urzędy określić mogą także czy poręczyciele mogą posiadać kredyty, pożyczki i pozostałe swoje zobowiązania.
Poręczyciel powinien spełniać także kryteria dochodowe oraz wiekowe, np. wiek poniżej 70 lat. Żyrantem przy dotacji nie może zostać również małżonek osoby bezrobotnej, jeżeli nie mają podpisanej rozdzielności majątkowej. Podczas uzyskiwania zgody na pożyczkę z urzędu pracy, konieczne jest uzyskanie zgody przez małżonka poręczyciela na podpisanie poręczenia.
Sprawdź również: Problemy finansowe – jak sobie poradzić?
Prawa i obowiązki żyranta
Głównym obowiązkiem żyranta jest spłata zobowiązania w momencie, gdy z różnych przyczyn nie będzie tego robił kredytobiorca. Niesie to za sobą sporą odpowiedzialność oraz ryzyko. Zapisy umowy szczegółowo określają dokładny zakres mogących spoczywać na żyrancie obowiązków. Poręczyciel musi pamiętać o tym, że poręczenie ma wpływ na jego zdolność kredytową. W przypadku, gdy sam będzie starał się o pożyczkę, fakt bycia poręczycielem może być dla niego niekorzystny, ponieważ poręczenie kredytu jest widziane przez bank, jak własne zobowiązanie finansowe. Czy w takim wypadku żyrant może wziąć kredyt? Tak, z zastrzeżeniem, że posiada dostateczną zdolność kredytową, pomimo poręczenia.
Warto poznać jednak prawa poręczyciela. Żyrant może poznać sytuację majątkową osoby, która poprosiła go o żyrantowanie kredytu, przed jego zaciągnięciem. Może mieć także wgląd do aktualnego stanu spłaty i informacjach o mających miejsce opóźnieniach. Te niezwykle cenne informacje, mogą okazać się przydatne w momencie pogorszenia się relacji między żyrantem a kredytobiorcą. Żyrantowi przysługuje także prawo ubiegania się o zwrot zapłaconych rat od kredytobiorcy, który tego nie zrobił.
Czy żyrant musi spłacać kredyt po śmierci dłużnika? Zgodnie z prawem po śmierci kredytobiorcy jego zobowiązania przechodzą na spadkobierców i to oni w pierwszej kolejności zobowiązani są do uregulowania należności. Jeśli jednak wszyscy spadkobiercy spadek odrzucą, obowiązek spłaty długów będzie znajdował się po stronie żyranta.
Czy żyrant może się wycofać?
Wycofanie się z żyrantowania może nie być najłatwiejsze, ale jest możliwe do zrealizowania w przypadku poręczenia cywilnego. Jeśli wszystkie strony tj. zarówno kredytobiorca jak i bank udzielą zgody na wycofanie oraz kredytobiorca nie spóźniał się z ratami możliwe będzie zrezygnowanie z poręczenia. Kredyt nie może zostać jednak bez zabezpieczenia, konieczna będzie zatem zmiana formy zabezpieczenia. Najczęściej dostępnymi formami zabezpieczenia są:
- zastaw,
- hipoteka,
- ubezpieczenie,
- inny poręczyciel.
Pozostałym sposobem na rezygnację z poręczenia jest sądowe stwierdzenie nieważności oświadczenia woli żyranta. Z tego rozwiązania korzystać można wyłącznie wtedy, gdy do podpisania umowy między żyrantem a pożyczkobiorcą doszło pod wpływem przymusu, groźby czy też błędu. Konieczne będzie udowodnienie, że poręczyciel nie był w pełni świadomy konsekwencji.
W jakich przypadkach możemy skorzystać z pomocy żyranta?
O kredyt z poręczycielem możemy się starać w przypadku kredytów gotówkowych jak również hipotecznych. Pożyczka z poręczycielem będzie najczęściej wymagana w przypadku zaciągania dużych kwot. Jest także obowiązkowym elementem w przypadku kredytów studenckich oraz dotacji na rozpoczęcie własnej działalności.
W przypadku umowy kredytowej żyrant występuje w niej jako strona trzecia, obok osoby zaciągającej kredyt oraz banku. Zwykle podpisuje z bankiem oddzielną umowę zawierającą jego prawa i obowiązki. Obecność poręczyciela przy podpisywaniu umowy kredytowej jest obowiązkowa. Wymagany jest jego własnoręczny podpis.
Kredyt hipoteczny z żyrantem nie jest często spotykanym rozwiązaniem. Kredyt na zakup mieszkania czy domu w obecnych czasach są zwykle zabezpieczone wpisem hipoteki do księgi wieczystej. Jednak w sytuacji, gdy kredytobiorca ma zbyt niską zdolność kredytową, poręczyciel może okazać się przydatny. Zdarzają się sytuacje, gdy np. rodzice pomagają w ten sposób swoim dzieciom podczas zaciągania pierwszego kredytu hipotecznego na ich własne m4. Poręczanie kredytów hipotecznych ze względu na długość i wysokość zobowiązania, jest jednak ryzykowne i nie każdy decyduje się na taką formę pomocy.
Poręczenie stosowane jest również w przypadku weksli. Jest to jedna z form zabezpieczenia jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej zaraz obok:
- gwarancji bankowej,
- zastawie na prawach lub rzeczach,
- aktu notarialnego o poddanie się egzekucji.
W przypadku weksla należy wybrać żyranta, który poręcza za cudzy dług wekslowy. Poręczyciel wekslowy lub inaczej mówiąc awalista, odpowiada wówczas za zapłatę weksla w takim samym stopniu jak osoba, za której dług wekslowy poręczył.
Wady i zalety poręczenia kredytu
Warto wiedzieć, co niesie za sobą bycie poręczycielem kredytu. Zalety tego rozwiązania przypisywane są głównie kredytobiorcy. Dla żyranta mogą stanowić spore obciążenie, zarówno psychiczne jak i finansowe. Konieczność spłaty nie swojego zobowiązania może zweryfikować także nasze stosunki z osobą zaciągającą kredyt. Prawo przewiduje możliwość odzyskania wpłaconych kwot, jednak przy realnych sytuacjach może okazać się to trudne.
Zobacz także: Problemy finansowe – jak poradzić sobie w trudnej sytuacji
Poręczenie kredytu będzie dobrym rozwiązaniem w przypadku kredytów studenckich, gdzie poziom zaufania i odpowiedzialności w przypadku np. rodziców jest wystarczająco duży. Osoby którym kredyt został podżyrowany będą zapewne czuły większą odpowiedzialność za spłatę rat. W przypadku problemów łatwiej będzie także o kontakt między żyrantami i pożyczkobiorcami.
Warto skrupulatnie przeczytać zapisy umowy, które zabezpieczą poręczyciela przed niewygodnymi skutkami czynów kredytobiorcy. Wadą poręczenia jest nie tylko ryzyko zobowiązane z zapłatą nie swoich długów, ale pogorszenie własnej sytuacji i zdolności kredytowej, która może mieć konsekwencje w przyszłości. Jest to decyzja, którą każda z osób zainteresowanych żyrantowaniem powinna przemyśleć podwójnie.
Pytania i odpowiedzi
Czy żyrant może się wycofać?
Wycofanie żyranta z umowy jest możliwe przy spełnieniu określonych warunków. Konieczna jest zgoda wszystkich stron kredytu i przedstawienie alternatywnego sposobu zabezpieczenia.
Czy żyrant może wziąć kredyt?
Wzięcie kredytu przez żyranta jest możliwe, jeśli posiada odpowiednią zdolność finansową pomimo bycia poręczycielem innego zobowiązania.
Kto może być żyrantem przy dotacji?
Najczęściej poręczycielem przy dotacji może zostać osoba, która pracuje w oparciu na umowę o pracę na czas nieokreślony i spełnia wymagania urzędu wymienione w naborze dotacji. Warunki zabezpieczenia środków mogą być różne w zależności od kategorii dotacji.
Jak znaleźć poręczyciela?
Poręczyciela najlepiej będzie szukać wśród najbliższych znajomych oraz zaufanej rodziny. Konieczne będzie sprawdzenie warunków jakie spełniać musi żyrant w przypadku planowanego wzięcia kredytu.